Tôi vẫn nhớ rất rõ những lần mẹ tôi ngồi im lặng rất lâu sau các buổi nói chuyện tưởng như bình thường ấy…

Gia đình tôi chưa bao giờ thuộc diện dư dả. Bố làm thợ điện tự do, mẹ buôn bán nhỏ ở chợ. Cả đời họ quen sống chắt chiu, không phải vì hà tiện mà vì thấu hiểu từng đồng tiền làm ra đều không dễ dàng. Tôi và chị gái lớn lên trong hoàn cảnh ấy, thiếu thốn vật chất nhưng chưa từng thiếu cảm giác được tôn trọng.

Khi chị tôi chuẩn bị lập gia đình, sự khác biệt giữa hai bên bắt đầu hiện rõ. Gia đình nhà trai có điều kiện hơn, mỗi lần trò chuyện đều xoay quanh nhà cửa, xe cộ, công việc ổn định. Bố mẹ tôi nói rất ít, chủ yếu lắng nghe. Tôi biết họ hiểu mình đang bị đem ra so sánh, dù chẳng ai nói thẳng thành lời.

31-1767146454-nha-thong-gia-tung-coi-thuong-bo-me-toi-vi-ngheo-cho-den-ngay-cuoi-va-hanh-dong-khien-ho-lang-di.jpg
Ảnh minh họa: Internet

Những buổi bàn chuyện cưới xin luôn mang không khí gượng gạo. Nhà trai hay nhắc đến việc làm cưới “đơn giản cho nhẹ”, “hai bên liệu cơm gắp mắm”, nhưng ánh mắt thì không che giấu được sự đánh giá. Có lần tôi thấy mẹ im lặng rất lâu sau buổi nói chuyện ấy, còn bố thì hút thuốc nhiều hơn thường ngày.

Đám cưới diễn ra gọn gàng, đúng như mong muốn của cả hai gia đình. Bố mẹ tôi không cố phô trương, cũng không vay mượn để chứng minh điều gì. Họ chỉ làm tròn bổn phận của mình: tiếp đãi chu đáo, chăm lo cho con gái chỉnh tề, không để ai phải phàn nàn.

Khoảnh khắc khiến tôi nhớ mãi lại đến sau khi tiệc cưới gần tàn. Khi khách đã về gần hết, bố tôi lặng lẽ sang bàn thông gia. Không ồn ào, không kéo ai ra nói riêng, ông chỉ đặt xuống một phong bì và nói ngắn gọn rằng đó là phần gia đình tôi chuẩn bị để hai vợ chồng trẻ lo cho cuộc sống ban đầu, không phải nghĩa vụ, cũng không kèm theo bất kỳ điều kiện nào.

Mẹ tôi đứng phía sau, không xen vào, cũng không giải thích thêm. Dáng bà lúc ấy rất bình thản, như thể mọi chuyện vốn dĩ nên được làm theo cách đó.

Sau ngày cưới, thái độ của nhà chồng chị tôi thay đổi rõ rệt. Không còn những câu hỏi dò xét, không còn lời nói bóng gió. Mỗi lần gặp lại, họ trò chuyện nhẹ nhàng và tôn trọng hơn. Tôi không nghĩ sự thay đổi ấy đến từ việc phong bì dày hay mỏng, mà từ cách bố mẹ tôi trao đi: không xin xỏ, không tự ti, cũng chẳng hơn thua.

Về sau, khi chị tôi sinh con, bố mẹ vẫn giữ khoảng cách vừa đủ. Không can thiệp sâu, không đòi hỏi quyền quyết định. Họ xuất hiện khi được cần và lùi lại khi không cần thiết. Chính sự chừng mực ấy khiến bên thông gia dần hiểu rằng: thiếu tiền không có nghĩa là thiếu nền nếp.

Có lần tôi hỏi mẹ, khi bị coi thường như vậy mẹ có buồn không. Mẹ chỉ nói rất nhẹ: “Người ta nghĩ sao là quyền của người ta. Mình sống sao để con cái không phải cúi đầu là được”.

Đến lúc đó, tôi mới thật sự hiểu vì sao dù không giàu có, bố mẹ tôi chưa từng hạ thấp mình trước bất kỳ ai. Không phải vì họ không chạnh lòng, mà vì họ chọn giữ lấy sự tự trọng theo cách đàng hoàng nhất: sống đúng khả năng, cư xử có trước có sau, và không biến sự nghèo khó thành lý do để xin thêm sự thương hại từ người khác.

PN (SHTT)